Focaldesign

Ik wou toch eens weten hoe zo’n rangefinder werkt ‘in real life’.
Een Leica kopen is een beetje dom als het rangefinder-gebeuren je nadien niet blijkt te liggen. Recente alternatieven zoals de Hexar of Bessa zijn nog steeds vrij duur (vergeet de lenzen niet!). Veel goedkopere alternatieven zijn er niet tenzij je naar oude rangefinders zoekt zoals een Contax IIa of III, oudere Bessa-versies en consoorten.
Een kleine maand geleden kwam ik online een oude Voigtländer Vitoret DR tegen. Een 35mm rangefinder van 1965 met een ongekoppelde lichtmeter, gekoppelde rangefinder en een vaste 50mm f/2.8 lens. De eigenaar had deze louter gebruikt als decoratie en kon geen beloftes maken of het toestel al dan niet nog zou werken. Voor die prijs kon ik dat echter wel riskeren.

Enkele weken geleden arriveerde de Voigtländer dan eindelijk. Geef toe, het is een mooi beestje!

Na wat testen blijken er toch wat mankementjes aan te zijn. De meetzoeker werkt niet meer correct en de lichtmeter is helemaal dood.

De meetzoeker van een rangefinder werkt door twee beelden over elkaar te leggen. Je stelt scherp door aan je lens te draaien tot de twee beelden perfect over elkaar liggen. Helaas klopt dat op dit exemplaar niet meer. Wanneer ik een object op een afgemeten afstand zet en dan focus via de meetzoeker komt deze niet overeen met de afstand die de lens aangeeft. Zet ik bvb een object op 2m van mij en ik stel scherp, zou de lens ongeveer 2m moeten aangeven. Maar als ik focus zodat de twee beelden in de zoeker scherp staan op dat object, staat de lens op 1.4m.
De lichtmeter is van het oude type waarbij met een seleniumcel wordt gewerkt. De meter doet echter niets, zo dood als een pier. Hoogst waarschijnlijk zijn de contactjes verroest, of is de cel uitgeput.

Ik deed navraag maar een CLA (clean, lubricate, adjust) zou mij het viervoud kosten van de aankoopprijs. Economisch gezien geen verantwoorde kost…

Los daarvan heb ik na wat spelen (resultaten volgen later) al volgende bemerkingen voor dit toestel.
Diafragma en sluitersnelheid worden geregeld op de lens en hebben beide stappen van volledige stops. Voor het diafragma valt dit nog mee (2.8-4.0-5.6-8.0-11.0-16.0-22.0) maar de sluitersnelheden zijn zeer beperkt. De opties zijn: bulb-1/30-1/60-1/125-1/300. Lager dan 1/30 is onmiddellijk bulb en hoger dan 1/300 gaat niet. Op een zonne dag foto’s nemen op f/2.8 wordt dus onmogelijk zonder ND-filter, maar zo’n filters zijn volgens mij onbestaande voor zo’n lensje.
De meetzoeker is onbruikbaar in tegenlicht en eveneens niet te gebruiken binnenshuis of in donkere omgeving. Er zijn niet veel momenten waarop ik de paralax-lijnen en/of duidelijk het tweede beeld zie. Ik heb er niet genoeg kennis van, misschien kan dit deels opgelost worden door de zoeker te kuisen (CLA) maar dat ga ik dus niet doen.
Het is even wennen om met zo’n type shutter te werken. Voor de mensen die het nog niet door hadden, het smal rechthoekig ding met twee zilveren lijnen rechts van de lens vooraan, dat is de sluiter die je naar beneden moet drukken.

Ondertussen ben ik er twee keer mee op uit getrokken. Makkelijk was het zeker niet, gezien focussen enkel kon door de afstand in te schatten of met hyperfocale afstand te werken. Qua lichtmeting was het behelpen met de sunny16-regel en af en toe de hulp van een iPhone-app.